Bugün 1 Nisan. Çocukluğumdan hatırladığım büyük küçük herkesin bu tarihte birbirine irili ufaklı şakalar yaptığı özellikle günün sabah saatlerinin keyifle geçtiği gündür benim için. Toplumsal olarak özellikle son yıllarda hoşgörünün azaldığı şakaların kalitesinin düştüğü sonuçların ise pek keyifli olmadığı bir ülkede yaşıyoruz. Peki 1 Nisan nereden çıkmıştır ve tarihte hangi ilginç olaylarla kutlanmıştır gelin bir inceleyelim.
Farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler içeren 1 Nisan Şaka Günü, Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Japonya dahil dünyanın pek çok yerinde tanınmaktadır. Antik Roma'da Hilarya adıyla benzer bir bayram olarak kutlanmıştır. Hindistan'da ise bu bayram 31 Mart'ta Holi adıyla kutlanmaktadır. İnsanların birbirine şaka yapması gelenek haline gelmiştir. 1564 yılında Fransa kralı IX. Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının 1. gününü Roma takvimine geçerek aldı. Daha önce Avrupa'da yaygın olan yıl başlangıcı 25 Mart'tı. O zamandaki iletişim şartlarıyla Charles'in bu kararı fazla duyulmadı. Duyanlar ise protesto amaçlı eski adetlerine devam ettiler. 1 Nisan'da eğlenceler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler. 1 Nisan'a "aptallar günü" adını verdiler. Bugünde herkese sürpriz hediyeler verdiler, gerçek olmayan haberler ürettiler ve bu şakaların dozu yıllar geçtikçe artmaya başladı.
1996'da Rus haber ajansı Itar-Tass, Rus parlamentosunun Varşova Paktı'nı yeniden canlandırmayı tartıştığının haberini yaptı. Şaşırtıcı haber, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan'daki haber ajansları tarafından hemen tekrarlanarak yaygın paniğe neden oldu. Birkaç saat sonra Itar-Tass şaka yaptığını kabul etti ve neden olabileceği herhangi bir karışıklık için özür diledi.
1957'de BBC, İsviçreli çiftçilerin rekor bir spagetti mahsulü yaşadıklarını bildirdi ve ağaçlardan erişte toplayan insanların görüntülerini gösterdi. Bu şakaya inanan birçok izleyici spagetti çalısını nereden alabileceklerini sormak için BBC’nin telefon santralini kitledi. Buna BBC diplomatik bir şekilde yanıt verdi: "Bir kutu domates sosuna bir tutam spagetti koyun ve en iyisini umalım." BBC'nin genel müdürü bile daha sonra, gösteriyi gördükten sonra bir ansiklopediye baktığını ve spagetti'nin gerçekten bu şekilde büyüyüp büyümediğini (ancak ansiklopedinin konuyla ilgili hiçbir bilgisi olmadığını) öğrendiğini itiraf etti.
1 Nisan 1952 yılında İki genç erkek bir Londra polis karakoluna girdiler ve içinde bir atom cihazının planlarını içeren bir dosya verdiler. Çocuklar, bir otobüs durağında kaldırımda duran dosyayı bulduklarını söylediler. İngiliz yetkililer derhal en yüksek alarma geçti. Endişe, hükümetin en üst seviyelerine ulaştı ve Avam Kamarası üyeleri, atom sırlarının olası bir kaybından haberdar edildi. Medya da durumun haberini alarak bu olayı haber yapınca çılgınlık başladı. Ancak fizikçiler nihayet belgeleri incelemeye başladıklarında, onlardan hiçbir anlam çıkaramadılar ve sonunda anlamsız olduklarına karar verdiler. Gizem, iki çocuğun bir arkadaşı olan 15 yaşındaki Victor Mehra’nın çalıştığı ofiste bulduğu eski bir sosis makinesinin planı üzerine şaka olarak, kağıtlara "Çok Gizli" ve "Plan for Atomic Device CDZZ 29679 Nuclear Physics Pattern O. 778523 yazmasından ortaya çıkmıştı. Daha sonra dosyayı arkadaşlarına vererek, onu sokakta bulduğunu söyledi.
Brezilya’da Futboll sezonu sona erince São Paulo FC takımı bir dizi dostluk maçı yapmak için Avrupa'yı geziyordu. 1 Nisan 1951'de taraftarlar, Geraldo José de Almeida'nın Radio Panamericana için maçı anlattığı, takımın Milan'la oynadığı İtalya'dan canlı bir yayın dinlemeye başladılar. Ancak maç 4-0'lık bozgunla sona erdiğinde São Paulo'da öfke ve mutsuzluk vardı. (Bazı hesaplar 8-1 diyor). Taraftarlar arasında öfkeye neden olan olaylı maçta, Milan'ı utanmadan kayıran bir dizi hakem kararı da vardı. Ama gerçekte, hiçbir şekilde maç oynanmamıştı ve hatta planlanmamıştı. Tüm yayın, ekip Avrupa'ya gitmeden önce radyo istasyonunun sahibinin garajında, kalabalığın bağırışları ve bir ses mühendisi tarafından oluşturulan topun sesiyle kaydedilmişti. Şakanın ertesi gün ortaya çıkması, Radyo kanalının basılması ve taraftarların rahatlamasıyla sonuçlandı.
Tarihler 1 Nisan 1998 yılını gösterdiğinde Jeff Koons'un SoHo stüdyosunda, William Boyd'un Staten Island feribotundan atlayarak ölen Amerikalı sanatçı Nat Tate'in biyografisinin yayınlanmasını kutlamak için ünlülerle dolu bir parti düzenlendi. David Bowie biyografiden seçmeleri yüksek sesle okurken, kalabalığın içindeki sanat eleştirmenleri Tate'in çalışmaları hakkında övgü dolu yorumlar mırıldandı. Bir hafta sonra gazeteci David Lister, Independent gazetesinde sırrı açıkladı: Nat Tate yoktu. Boyd'un hayal gücünün bir ürünüydü. SoHo partisine katılan Lister, kalabalıktaki hiç kimsenin Tate'i iyi tanıdığını iddia etmemesine rağmen, kimsenin onu hiç duymadığını da itiraf etmediğini kaydetti. Londra gazeteleri olayı "tüm zamanların en büyük edebi aldatmacalarından biri" olarak ilan etti ve partiye katılanları New York'un geri zekalı ünlüleri ilan etti.
1 Nisan 1982: Yunanistan'ın devlet kontrolündeki Ulusal Radyo Ağı, Atina şehir merkezinde kirliliğin acil durum seviyelerine ulaştığı ve şehrin derhal boşaltılması gerektiği konusunda bir uyarı yayınladı. Tüm okulların kapatılması ve çocukların evlerine gönderilmesi istendi. Ayrıca, araba kullanan herkesin aracı terk etmesi ve açık alana kaçması istendi. Atina'da kirlilik ciddi bir sorun olduğu olduğu için binlerce kişi yayını ciddiye aldı ve şehri terk etmeye başladı. Üç saat içinde Radyo uyarıyı geri çekerek bunun bir şaka olduğunu ortaya koydu, ancak o zamana kadar şehirde panik başlamıştı. Bir adam, şakanın kendisine ruhsal sıkıntıya neden olduğunu iddia ederek radyoya 820.000 dolarlık dava açtı. Radyonun yöneticisi olay üzerine istifasını sundu ve olayın yaratıcısı olan spiker işten kovuldu.
1 Nisan 1987 tarihinde ise Daily Mirror , Thatcher'ın Sovyetler Birliği turu sırasında Margaret Thatcher ile Mihail Gorbaçov arasında gelişen bir aşk haberini yayınladı. Bu ifşaya, iki dünya liderinin Moskova'daki Gorki Parkı'nda birlikte otururken çekilmiş fotoğrafları eşlik etti. Bir fotoğrafta Thatcher, Gorbaçov'u çenesinin altında şefkatle gıdıklarken görülüyordu. Bir diğerinde, ikisi kol kola yürüdüler ve hatta gizlice öpüştüler. Fotoğraflar aslında onlara çok benzeyen oyuncular ile çekilmişti. Ancak binlerce kişiyi kandırmayı başardılar. Pek çoğu, evli bir kadın olan Thatcher'ın toplum içinde bu şekilde davranmasının doğru bulmadığını söylerken birçok yerden başbakanlığa kınama mektupları gitti.
Comments